Հասարակություն 19:57 14/06/2014

«Հրթիռը Քեսաբի վրա անձրևի նման էր իջնում». Տարհանված գյուղապետի հետհայացքը

Հեղինակ` Մարի Թարյան

7 գյուղի գյուղապետ: Քեսաբահայ Շահե Աբելյանն է, 7 գյուղը ղեկավարել է 24 տարի, գործը թողել` ստիպված: Նրա ընտանիքն էլ մյուս մոտ 750-ի նման մարտի 20-ի լույս 21-ի գիշերը արթնացավ ռումբերի ձայնից. Թուրքիայի սահմանով Քեսաբ թափանցած ահաբեկիչները ռմբակոծում էին ավանն ու շրջակա գյուղերը:

«Թուրքիայի բոլոր սահմանները բացեցին, ահաբեկիչները հարձակվեցին` թուրք, աղվան, արաբ: Տարբեր մարդիկ, վարձկաններ, հարձակվեցին մեզ վրա` հրթիռներով և զենքերով: Քեսաբը գրավեցին, մեր տները թալանեցին, այրեցին»,- հիշում է քեսաբահայը:

«Առավոտյան ժամը 4-ն անց կեսն էր, գյուղում ոչ թե աքաղաղը կանչեց, այլ ռումբեր պայթեցին, վերևից թափվում էին»,- պատմում է Շահեն:

Միայն հինգ հրթիռ ընկնում է Շահեի տան շուրջբոլորը, պատուհանները փշրվում են, իրենք փախնում են առանց հետ նայելու. «Երբ սկսեցին հրթիռ արձակել, ժողովուրդը քնած էր: Երեք պստիկ ունեմ, պստիկներիս անկողնուց վերցրինք, գիշերանոցով փախանք:

Հրթիռը Քեսաբի վրա անձրևի նման էր իջնում: Ժողովուրդը փախավ, չէին կարող դիմադրել: Զորքը դիմադրում էր, բայց…

Չկարողացան: Շատ էին, թուրքն էլ շատ օգնեց իրենց: Սիրիական բանակի զինվորների տանկերը զարկեցին, մենք փախանք»:

Ըստ նրա, եթե ահաբեկիչները միայն զենքով հարձակվեին, հրթիռ չլիներ, կկարողանային ինքնապաշտպանվել:

«Հրթիռը նետում են, կգա, ուր կնգնի, չգիտես: Տանդ մեջ ընկնի, պստիկները… ամեն մարդ ուզեց իր ընտանիքը փրկել: Դրա համար էլ փախանք»,- կցկտուր հիշողություններն է կիսում նա:

Լաթաքիա հասնում ենք մեքենաներով, տրակտորներով… Քեսաբը Լաթաքիայից մոտ 65 կմ է հեռու, 1 ժամ անց արդեն տարհանված հայ ընատնիքների մեծ մասը եկեղցում էր, մյուսները` ակումբներում, հարազատների ու ծանոթների տանը:

«Մեկ տարեկան երեխայից մինչև 90 տարեկան ծերը մեկ սրահի մեջ քնեցին: Մինչև այսօր էլ այդ ձևով ապրում են: Շատերը դեռ այնտեղ են»,- ասում է Շահեն:

Այս ընտանիքներից 18-ը բռնեց Հայաստանի ճամփան: Նրանց թվում էր նաև Շահե Աբելյանի ընտանիքը: Մոտ մեկ ու կես ամիս է Հայաստանում է, քսան օր Լաթաքիայի եկեղեցում մնալուց հետո տեղափոխվել են Լիբանան, 15 օր անց էլ եկել Հայաստան:

«Ուզեցինք հայրենիք գալ, մեր հայրենիքն է: Ծնվել ենք մուսուլմանական երկրում, ուզեցինք մեր հայրենիքում ապրել, այն մեր սրտին մոտ է: Ուրախ ենք, որ Հայաստան ենք»,- նշում է նա:

Հայաստան գալուց հետո 15 օր հյուրանոցում են մնացել, մինչև որ կարողացել են վարձով տուն գտնել: Հետո Շահեն սկսել է աշխատել խնամիների հետ, ովքեր Տերյան փողոցում փոքրիկ ճաշարան ունեն: Հիմա օրվա հացն է վաստակում, սեփական գործ սկսելու մասին դեռ չի կարող մտածել:

Հայաստանում եղած դժվարություններին էլ գումարվում են ապրումներն ու մտորումները սեփական տան, ունեցվածքի ու հետևում կրակների մեջ փողած կյանքի մասին. «Հիմա վստահ մեր տները թալանեցին, այրեցին: Վստահ եմ, որ հիմա երթամ Քեսաբ, ոչ տուն պիտի գտնեմ, ոչ ինչ-որ այլ բան: Ամբողջը լցվեց ջուրը: Թալանեցին, լսեցինք, որ տարել են Թուրքիա և այնտեղ վաճառել են ամբողջը»:

Քեսաբում դեռ ապահովություն չկա, չեն կարող հետ գնալ, բայց դրա մասին միշտ են մտածում. «Երեք փոքրիկ ունեմ, չեմ կարող իրենց կյանքը վտանգել: Եթե Քեսաբում կայությունուն հաստատվի, չեմ կարող չգնալ, իմ տունը, կալվածքները, ամեն ինչ այնտեղ է: 54 տարի ես ապրել եմ, 7 տուն ունեմ Քեսաբի մեջ, այստեղ վարձով եմ ապրում: Ամենն այնտեղ եմ թողել: Պիտի երթամ, իմ տունը նորից շինեմ:

Իմ ամբողջ կյանքը թողեցի, մեզ հարգում էին Սիրիայի մեջ, պատիվ ունեինք, կառավարությունը մեր կողքին էր: Մենք Քեսաբը փոքր Հաայստան էինք կոչել: Մենք քեսաբցի ենք, հազարավոր տարիներ քեսաբցի ենք, ոչ մի տեղից չենք եկել: Շատ հարուստ էր իր ամեն ինչով` եկեղեցիներով, ակումբներով, դրոցներով ու մանկապարտեզներով»:

Քեսաբում տեղահանումն առաջին անգամ չէ, նախորդ երկուսը Շահեի պապերն էին ապրել, Քեսաբից այն ժամանակ էլ բոլորը տեղահանվել էին, հետո, ով ողջ էր մնացել, վերադարձել էր ու զրոյից գցել տան հիմքը: Երկու անգամ ջարդ տեսել էին Քեսաբում, տները նույն կերպ այրել էին, մարդկանց կոտորելով փորձել էին կտրել արմատից:

«Դրանից հետո Քեսաբը հանգիստ ապրում էր, ոչինչ չէինք տեսել մինչև այս տարին»,- ասում է Շահեն:

Տարիներ անցը ճակատագիրը պիտի կրկնվեր. թուրքը չէր փոխվել, թիրախն էլ նույնն էր: Նույնն է նաև հայը, սեփական տունը Կիլիկիայի վերջին մասունքում նորից շինելու միտքը հանգիստ չի տալիս, թագավորության վերջին կտորը պահելը սուրբ պարտք է:
Իր պապերի պես Շահեն էլ աչքը հետ` դեպի իր տունն է ապրում, մտքով, որ մի օր նորից կշենացնի իր տունը:

Սիրիահայերի մասին շարքի նախորդ պատմությունները`

Հալեպահայ կինը Հայաստան է բերել մարաշցի տատերից սովորած ասեղնագործությունը

Սիրիայից Հայաստան և անմիջապես հոգևոր ճեմարան. Սարկավագի պատմությունը

Հալեպահայ ընտանիքի ողջ ունեցվածքը թալանված է, տունը` դատարկ

Արտադրված է Հայաստանում` սիրիահայի կողմից. ջինս, ներքնազգեստ և սպորտային հագուստ

Հալեպահայն անհամբեր սպասում է պատերազմի ավարտին. «Երկրորդ դրախտը Հալեպն է»

Սիրիահայ ընտանիքի որդին Հայաստանում է ծնվել. «Ես հայրենիքս եմ ընտրել»

Երեք ամիս զենքը ձեռքին` ուղիղ պատերազմի աչքերին նայելով. հալեպահայը իր տունն էր պահում

«Ուզում է այնտեղ ոսկի տեղա, հետ չեմ գնա». Հալեպահայ ոսկերիչն Արցախում հող է մշակում

Քեսաբահայի հայացքն անցյալում է, սիրտը՝ անտեր մնացած տանը

Սիրիահայ բժշկի հիվանդանոցը՝ զինյալների բուժարան. Օտար կռիվն ու սեփական կորուստը

Սիրիահայ Պերճի տրեխներով ու յափնջիով Սարոն. «Հայություն կա «Անուշ»-ի մեջ»

Ուրիշի պատերազմը. Հալեպահայ ոսկերչի կիսատ թողած կյանքն ու անորոշ ապագան

Հալեպից Հորդանան, ապա Հայրենիք. Հետևում թողած թագավորական առաջարկների ու կյանքի մասին

Ապրել օտար հողում և Հայաստանը մեջդ ապրեցնել. Սիրիահայ ընտանիքի վերջին հանգրվանը

Սիրիայից Արցախ. Հայ երիտասարդը չավարտված պատերազմում իր գործն է գտել

«Հայրս ու մայրս 1915-ի ջարդն են տեսել, մենք էլ այսօր ավելի ճերմակ ջարդ տեսանք»

Հալեպի հայ հարսների օժիտն ասեղնագործող ու ծաղկող կնոջ մասին

Հալեպում թողած պարտությունն ու Հայաստանում գտած հաղթանակը

Ընդհատվող ժամանակագրություն` Հալեպից Երևան

Հալեպահայ մանկաբույժը՝ հայրենիքի, երեխաների ու խորթ չապրելու մասին

Հալեպի տունը պոկել-բերելու և այդպես էլ օտար մնալու մասին

Շուտ մեծացած մանուկներ, գողացված ուրախություն, ապրելու տենչ, հայ ընտանիքը չի լքում Հալեպը

Աշխարհի որ ծայրն էլ գնաս, հետ ես գալու, որովհետև միշտ կարոտելու ես. Հալեպահայ սրտաբան

Պատերազմը սեփական մաշկի վրա զգացած. Հալեպահայը կամավոր աշխատում է փախստականների համար

Տան կարոտը, հայրենիքը չթողնելը, հայ մնալու պարտքն ու Թումանյանի «Անուշը»… Հալեպահայ օպերային երգչուհին

«Գաբոյիս չեմ կարողանում բերել, երեխաս Հալեպում է». Սիրիահայ ընտանիքի երազանքը

Սիրիահայ կնոջ պատմությունը… Գաղթականության շրջանի, օտարին թողած տան, սարերի հետ խոսելու և գտած հայրենիքի մասին

Հալեպահայ ատամնաբույժի անցած ճամփան` Հալեպից մինչև անապատ, Լիբանանից` հայրենիք. Մահն ամեն րոպե գոյություն ուներ

Սիրիահայ. Մեր ինքնությունը այստեղ կպահենք, Հայաստանից դուրս ուր էլ գնանք, պիտի ձուլվենք

Երեսուն տարվա լուսանկարչի կյանք ու առանց լուսանկարելու երեք տարի. Սիրիան իմ սրտին մոտ է, բայց Հայաստանն ավելի

Սիրիահայ Ժիրայրն Արցախում է արդեն չորս տարի. Սեղան է նստում յոթ զավակով, մեծ տղան էլ զինվոր է

Պանիր, զահտար ու մարթադելլա. Նորան իր հետ բերել է հալեպյան ուտեստները, այստեղի էլ ջուրն ու օդն է սիրում

«Տանս վրա երկու անգամ հրթիռ է ընկել, տունս քանդվել է». Հալեպահայ Սոսին Երևանում սենդվիչ է վաճառում

Հալեպահայ. Խիղճ չունեցող մարդու ձեռքին մնացինք, այդքան գեղեցիկ քաղաքն ինչի՞ են վերածել

Սիրիահայ կին. Իսկ տունը, առօրյան, իմ հիշողություններն ինձ հետ են կանչում Սիրիա 

Թեկուզ վաղը պատերազմը դադարի, հետ չեմ գնալու. Արցախում վերաբնակեցված սիրիահայ բժիշկ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:26
Սուտ-վախեր-բռնաճնշումներ՝ սա է ձեր կառավարման շղթան, որի վրա անհնար է դիմադրողականություն ունեցող պետություն կառուցել. Գալստյան
 ««Մենք դպրոց կառուցել չգիտենք»,  նորակառույց դպրոցներ այցից հետո հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։  Համաձայն եմ այս...
Աղբյուր` Panorama.am
15:16
Ցուցմունք կորզելու համար ոստիկանների կողմից եղել է դաժան վերաբերմունք. ԵԽ կոմիտե
Եվրոպայի խորհրդի Խոշտանգումների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի կանխարգելման հանձնաժողովը Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:06
Իշխանության սրտի օլիգարխների մոտ աճում է հարկային ստվերը, իսկ դրանից դուրս՝ հարկային տեռորը. Թադևոս Ավետիսյան
«Բյուջեի հարկային ծրագրված մուտքերը թերակատարվում են շուրջ 8 %-ով, կամ 150 մլրդ դրամով և սա այն դեպքում երբ տնտեսական աճը կազմել է շուրջ 6...
Աղբյուր` Panorama.am
14:54
ԵԽ խոշտանգումների կոմիտեն պահանջում է փակել «Նուբարաշեն» ու «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿ-ները
Եվրոպայի խորհրդի Խոշտանգումների և անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի կանխարգելման հանձնաժողովը Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Ստում են, լկտի սուտ են խոսում. Վահագն Ալեքսանյանը՝ ՔՊ-ի կողմից քաղաքական ճնշումների մասին
«Մեր խմբակցությունը հայտարարել է, որ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունն ամեն ինչ անելու է, որպեսզի տեղի ունենան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
«Գոյ» թատրոնը շուտով նոր ներկայացում է անելու՝ հենց դրսում. Գուրգեն Սարգսյան
«Մեզ հասցրեցին դռնեդուռ ընկնելուն։ ԿԳՄՍ նախարարությունում շատ են անգրագետները»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց Գոյ թատրոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
«Գոյ»-ի դերասանուհի. Հունվարի 30-ից օտարվել եմ իմ մասնագիտությունից
«Բառերով չեմ կարող նկարագրել, թե ինչ եմ զգում, որ չեմ կարողանում բեմ դուրս գալ։ Վերջին անգամ բեմ եմ դուրս եկել հունվարի 30-ին, խաղացել եմ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:43
Նոյեմբերի 16-ին առանձին շրջաններում սպասվում է քամու ուժգնացում
Երևանում նոյեմբերի 13-ի ցերեկը, 14-ին, 15-ին, 18-ին, 16-ի գիշերը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 16-ի երեկոյան ժամերին, 17-ին և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:29
Մինչև դեկտեմբերի 2-ըտեղամաս առ տեղամաս փակ է լինելու Շահումյան 4-րդ փողոցը
Ճանապարհաշինարարական աշխատանքներով պայմանավորված՝ սույն թվականի նոյեմբերի 14-ից մինչև դեկտեմբերի 2-ը՝ ժամը 08:00-ից մինչև 20:00-ն, տեղամաս առ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
Կենտրոնի թաղապետարանի ձերբակալված պաշտոնյաները կալանավորվեցին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեն Կենտրոն վարչական շրջանի աշխատակազմի պաշտոնյաներին կալանավորելու միջնորդություն էր ներկայացրել դատարան։ Քիչ առաջ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Անասնագոմի տանիքում բռնկված հրդեհի հետևանքով խոշոր եղջերավոր կենդանիներ են սատկել
Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն նոյեմբերի 13-ին, ժամը 07:02-ին ահազանգ է ստացվել, որ Ապարան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Թոշակառուները պետք է գոհ լինեն, որ չեն առաջարկում բարձր կենսաթոշակ ստանալու համար ատեստացիա անցնեն. Գեղամ Նազարյան
«Հերոսը նա է, ով մարտի դաշտում վտանգում է իր կյանքը հանուն երկրի և պետության, սա քննարկման ենթակա չէ, թե հետո էլ ով է հերոս»,-ԱԺ-ում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:30
ՈՒՂԻՂ. «Գոյ»-ի անձնակազմի բողոքի ակցիան ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմը ՄԻՊ գրասենյակի դիմաց բողոքի ակցիա է իրականացնում։ Վերջին օրերին նստացույց իրականացրած դերասանները նշեցին,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Անմիջապես ազատ արձակել Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը և մյուս բոլոր հայ գերիներին. ԱԺ հայտարարության նախագիծը
ԱԺ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները ներկայացրել են «Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Վրաստանի նախագահական ընտրությունները կարող են տեղի ունենալ հունվարի սկզբին
Վրաստանում նախագահական ընտրությունները, ենթադրաբար, տեղի կունենան 2025 թվականի հունվարի սկզբին․ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այդ մասին հայտնել է վարչապետ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Հորս ձերբակալությունը շատ հստակ ուղերձ էր՝ ոչ մի հայ անվտանգ չէ. Ռուբեն Վարդանյանի որդի
«Մենք պետք է ավելի շատ խոսենք քաղբանտարկյալների մասին, պետք է ավելի շատ ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:31
«Զվարթնոց»-ում հայտնաբերել են օդանավակայանի աշխատակցի մարմինը
Նոյեմբերի 8-ին ժամը 12։10-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:29
Ժամանակավորապես դադարեցվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը
«Հյուսիսային Կովկաս — Անդրկովկաս» տարանցիկ մայրուղային գազատարի «Ղազախ — Սագուրամո» (DN 1000) հատվածում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:08
Ադրբեջանը սպառնում է՝ ամենատարբեր միջոցներով հասնելու են Հայաստանի նկատմամբ ճնշումների և պատժամիջոցների. Աբրահամյան
«Հայաստանի իշխանությունը միակ բանը, որն անում էր, իրականությունից փախուստն էր»
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
Քննարկվել են Հայաստանում «Ericsson»-ի գործունեությանը և համագործակցության հետագա հնարավորություններին վերաբերող հարցեր
Նախօրեին Շվեդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Ստոկհոլմի քաղաքային խորհրդի նախագահ Օլլե Բուրելի հետ։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Բորբոսասնկեր, միկրոօրգանիզմներ «Ռագմակ»-ի գործարանի արտադրած տոմատում
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի Երևանի կենտրոնի տեսուչները ստուգում են իրականացրել «Ռագմակ» ՍՊԸ-ին պատկանող պահածոների...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Ի՞նչ պաշտոն է պատրաստել Թրամփը Իլոն Մասկի համար
ԱՄՆ 47-րդ նախագահ ընտրված Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ  SpaceX, Tesla և X ընկերությունների ղեկավար, միլիարդատեր Իլոն Մասկը...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
«Գոյ» թատրոնի անձնակազմն այսօր ակցիա կանի ՄԻՊ գրասենյակի մոտ
«Գոյ» թատրոնի դերասանները արդեն 6 օր է նստացույց են անում թատրոնի մուտքի մոտ։ Նրանց պահանջն է՝ «ԿԳՄՍ Նախարարությունից...
Աղբյուր` Panorama.am
10:33
Քաղաքացին ԱԺ շենքի մոտ սպառնացել բենզինը լցնել վրան ու պտուտակահանը մտցնել կոկորդը
Նոյեմբերի 12-ին ժամը 13:00-ին Ազգային ժողովի շենքին է մոտեցել մի քաղաքացի, ով իր բանավոր հայտարարությամբ հայտնել է, որ Գավառում ունի հողային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Հայաստանի հետ բանակցվող փաստաթղթի տեքստում որոշակի հարցեր կան. Հաջիև
Նա հայտնել է, որ Ադրբեջանն ու Հայաստանը հաջորդ ամիս կվերադառնան խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Ալեքս Սահակյանը կստանա միջազգային վարպետի կոչում
Ալեքս Սահակյանը շախմատի աշխարհի մինչև 18 տարեկան պատանիների առաջնության շրջանակներում հաղթահարեց 2400 վարկանիշային շեմը և քանի որ արդեն ունի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
«Ադրբեջանը՝ COP29-ը հյուրընկալող հանցավոր պետություն». Արտակ Բեգլարյանի հարցազրույցը Ֆիգարոյին
Արցախ Միության նախագահ, Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:37
Վթար Սեբաստիայի փողոցում. Մի քանի մարդ հոսպիտալացվել է
Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն նոյեմբերի 12-ին, ժամը 20:30-ին ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Սեբաստիայի փողոցի թիվ 37 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}