Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հաշվի առնելով, որ Հայաստանի քաղաքացիներից շատերը նախընտրում են իրենց հանգիստն անցկացնել հարևան Վրաստանում (դա են փաստում նաև տուրիստական գործակալությունների հրապարակած տվյալները), Panorama.am-ը ներկայացնում է կարմրուկ հիվանդության համաճարակային իրավիճակը Հայաստանում ու Վրաստանում: Մինչ հանգստի մեկնելը մասնագետները խորհուրդ են տալիս պատվաստվել հիվանդության դեմ:

Կարմրուկի վերաբերյալ  մանրամասներ է ներկայացնում Առողջապահության նախարարության իմունականխարգելման ազգային ծրագրի ղեկավար Գայանե Սահակյանը:

-Ինչպիսի՞ն է համաճարակային իրավիճակը Վրաստանում:
-2013 թվականի հունվարից Վրաստանում սկսված կարմրուկի համաճարակը շարունակվում է՝ օրական արձանագրվում է առնվազն 100 դեպք: Համաձայն Վրաստանի Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի տեղեկատվության, հունիսի 14-ի դրությամբ գրանցվել է 5251 դեպք, որից 1549-ը հոսպիտալացվել են: Միայն Թբիլիսիում արձանագրվել է 3063 դեպք, որից հոսպիտալացված դեպքերի թիվը` 933: Գրանցված դեպքերի 444-ի մոտ լաբորատոր հաստատվել է կարմրուկ ախտորոշումը: Նշված ժամանակահատվածում մահվան ելքով գրանցվել է 2 դեպք /11 ամսական և 19 տարեկան չպատվաստված անձանց մոտ/: Հարկ է նշել, որ դեպքերի գերազանց մեծամասնությունը գրանցվել է 20-29 տարեկան տարիքային խմբում /1699 դեպք, որից հոսպիտալացված 517-ը, լաբորատոր հաստատված 182-ը/:

Կարմրուկի դեպքեր Վրաստանում`  24.06.2013թ.-ի դրությամբ

(Վարակների հսկողության և հանրային առողջության ազգային կենտրոն)

-Ինչպիսի՞ն է համաճարակային իրավիճակը Հայաստանում:
-Հայաստանում համաճարակային իրավիճակը ներկայում հանգիստ է: 2007 թվականի զանգվածային պատվաստումներից հետո մեր երկրում կարմրուկի հիվանդացությունը եղել է 0-ական: Այս տարի հանրապետությունում արդեն գրանցվել է կարմրուկի 4 դեպք՝ մայիսի 26-ին գրանցվել է առաջին դեպքը՝ 5 տարեկան աղջկա մոտ, հետագայում նաև նրա 3 տարեկան կոնտակատավոր եղբոր մոտ: Երեխաները բնակվել են Վրաստանում և կարմրուկի դեմ պատվաստումներ չեն ունեցել: Թեև երեխաներ հոսպիտալացվել են Նորք ինֆեկցիոն հիվանդանոցում, այնուամենայնիվ նրանց մոտ հիվանդությունը ընթացել է թեթև և բարդություններ չեն եղել: Երրորդ և չորրորդ դեպքերը գրանցվել են 28 և 49 տարեկան անձանց մոտ, ովքեր շփվել են կարմրուկով հիվանդ Վրաստանի քաղաքացիների հետ:

-Ի՞նչ է արվում Հայաստանում կարմրուկի ներբերումը կանխելու համար:
-Առողջապահության նախարարի համապատասխան հրամաններով բոլոր պատվաստում իրականացնող բուժկանխարգելիչ կազմակերպությունները հրահանգված են կամավոր և ավճար հիմունքներով պատվաստումներ կատարելու մասին: Խոսքը վերաբերվում է բոլոր նրանց, ովքեր պլանավորել են մեկնել հանրապետությունից դուրս՝ գործուղման կամ ակտիվ հանգստի համար, եթե չունեն պատվաստումային կարգավիճակ կամ նախկինում չեն հիվանդացել: Եթե պատվաստումային կարգավիճակը փաստագրված չէ բժշկական փաստաթղթերում կամ հիվանդությունը հասատատված չէ լաբորատոր հետազոտությամբ կամ ապացուցված չէ համաճարակաբանական կապը կարմրուկով հիվանդի հետ, նման դեպքերում մոտեցումը նույնն է՝ դիտվում է որպես կարմրուկի նկատմամբ ընկալ օրգանիզմ և առաջարկվում է գոնե 1 դեղաչափ պատվաստում:

-Վտանգավոր չէ՞ առողջության համար լրացուցիչ պատվաստումը, եթե մարդը չի հիշում իր հիվանդացման կամ պատվաստման մասին:
-Ոչ վտանգավոր չէ: Եթե մարդը նախկինում հիվանդացել է կարմրուկով կամ պատվաստվել է, սակայն այդ մասին տեղեկություն չունի կամ չի հիշում, լրացուցիչ պատվաստվելու դեպքում այն հակամարմինների առաջացման համար որպես խթանիչ դեղաչափ կլինի: Նույն մեխանիզմով է բացատրվում 1 տարեկանում առաջին ԿԿԽ պատվաստումից հետո 6 տարեկանում խթանիչ /բուստեր/ երկրորդ դեղաչափի ազդեցությունը:

-Ե՞րբ պետք է պատվաստվել` լիարժեք պաշտպանություն ապահովելու համար:
Պատվաստվելուց հետո սկսվում է կարմրուկի դեմ հակամարմինների առաջացումը՝ մարդը պատվաստման 10-15-րդ օրը կարմրուկից պաշտպանված է մոտ 70 տոկոսով: Պատվաստվողի մոտ լիարժեք պաշտպանություն ապահովվում է պատվաստումից հետո 4 շաբաթվա ընթացքում:

-Պետական սահմանային անցման կետում պահանջվում է որևէ՞ փաստաթուղթ կարմրուկի դեմ պատվաստման վերաբերյալ:
-Պատվաստման վերաբերյալ որևէ փաստաթուղթ ՀՀ պետական սահմանային անցման կետերում չի պահանջվում:

-Ի՞նչ է արվում Հայաստանում կարմրուկի տարածումը կանխելու համար:
ՀՀ պետական սահմանային անցումային կետերում գտնվող սանիտարակարանտինային կետերն այս պահին աշխատում են ուժեղացված ռեժիմով: Նրանց կողմից կատարվում է ուղևորների զննում՝ կարմրուկի կասկածելի ախտանիշներով (ջերմություն, ընդհանուր թուլություն, կոկորդի ցավ, աչքերի բորբոքում, հազ, ցան) անձանց վաղաժամ հայտնաբերման նպատակով: Սակայն կարող է մարդը լինել հիվանդության գաղտնի շրջանում, և սահմանը հատելիս ոչինչ չհայտնաբերվի, իսկ հետագայում, արդեն կլինիկական ախտանշանները դրսևորվեն բնակավայրում: Նման դեպքերում նրանց խորհուրդ է տրվում կարմրուկին բնորոշ ախտանշանները ի հայտ գալուն պես անմիջապես դիմել բնակավայրի բուժհաստատություններին: Առողջապահության նախարարի համապատասխան հրամաններով իրականացվում է նաև ուժեղացված հսկողություն ջերմությամբ և ցանով ուղեկցվող հիվանդների նկատմամբ՝ հիվանդության դեպքերը վաղաժամ հայտնաբերելու համար:

-Կարո՞ղ է մարդը շփվել կարմրուկով հիվանդի հետ և չհիվանդանալ
-Եթե պատվաստված չէ կարմրուկի դեմ կամ նախկինում չի հիվանդացել կարմրուկով, ապա մեծ հավանականությամբ՝ գրեթե 100 տոկոսով կվարակվի և կհիվանդանա, քանի որ կարմրուկը խիստ վարակիչ, օդակաթիլային հիվանդություն է: Եթե պատվաստված է, կամ նախկինում հիվանդացել է, ապա այս դեպքում ստեղծվում է կայուն անընկալություն /իմունիտետ/ և պահպանվում է ամբողջ կյանքի ընթացքում:

-Ինչպե՞ս է փոխանցվում կարմրուկը:
Կարմրուկը փոխանցվում է օդա-կաթիլային ճանապարհով: Հիվանդից առողջին փոխանցվում է փռշտալու, հազի և խոսակցության ընթացքում: Չի բացառվում կենցաղային իրերի կամ խաղալիքների միջոցով տարածումը:

Նախորդող հրապարակումներ`

Կարմրուկի երրորդ դեպքն է հաստատվել Երևանում. Վրաստանից եկողները սահմանին զննում են անցնում

Գ. Սահակյան. Հայ-վրացական սահմանին քաղաքացինների զննումը կշարունակվի