Աֆրիկյանների շենքի քանդման վերաբերյալ քրեական գործի հարուցումը մերժվել է

Հասարակություն 10:00 19/07/2014

Աֆրիկյանների շենքի քանդման վերաբերյալ քրեական գործի հարուցումը մերժվել է

Հեղինակ` Մարի Թարյան

Ոստիկանությունում նախապատրաստված նյութերով մերժվել է Աֆրիկյանների ակումբի շենքի քանդման վերաբերյալ քրեական գործի հարուցումը:

Ոստիկանությունը Panorama.am-ի հարցմանն ի պատասխան հայտնել է, որ քրեական գործի հարուցումը մերժվել է Քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով սահմանված հիմքով՝ արարքի մեջ հանցակազմ չկա:

Հիշեցնենք, որ հունիսի 16-ին «Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոն հասարակական կազմակերպության ներկայացրած հանցագործության մասին հաղորդումով ահազանգ էր հնչեցվել, որ ՀՀ կառավարության թիվ 1616-Ն որոշմամբ Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցուցակում ընդգրկված Աֆրիկյանների շենքը պատմամշակութային հուշարձանն ապօրինի կերպով է քանդվում։

Ինչպես նշված է ՀՀ ոստիկանության՝ մեզ ուղարկած պատասխանում, «Քննչական գլխավոր վարչության Երևան քաղաքի քննչական վարչության Կենտրոնականի քննչական բաժնում նյութերի նախապատրաստմամբ հիմնավորվել է, որ «Աֆրիկյանների բնակելի տուն» պատմամշակութային հուշարձանը ընդգրկելով Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակում և Երևան քաղաքի տեղափոխման ենթակա պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցուցակում, ՀՀ Կառավարությունը թույլատրել է հուշարձանի տեղափոխումը:

ՀՀ Կառավարության 2010 թվականի օգոստոսի 5-ի որոշմամբ Երևան քաղաքի Տերյան 11 հասեցում գտնվող բնակելի տան կառուցապատման իրավունքի ձեռքբերող է ճանաչվել «Միլենիում կոնստրակշն» ընկերությունը, որին Երևանի քաղաքապետարանի կողմից 2014 թվականի ապրիլի 2-ին տրված Երևան քաղաքի Կենտրոն վարչական շրջանի Տերյան փողոցի 11-13 շենքերի քանդման /ապամոնտաժման/ թույլտվությունը հատկացվել է օրենքով սահմանված կարգով, նախքան հուշարձանը տեղափոխելը, պահպանելով «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» ՀՀ օրենքի 21-րդ հոդվածի պահանջները՝ կատարվել են գիտական ուսումնասիրման, չափագրման և լուսանկարման աշխատանքները, շինարարական աշխատանքների կազմակերպման նախագծերը համաձայնեցվել են ՀՀ մշակույթի նախարարի տեղակալի և Երևանի քաղաքապետի հետ։

Միաժամանակ, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 180-րդ հոդվածով սահմանված ստուգողական գործողությունների արդյունքում ձեռք բերված փաստական տվյալների համակցությամբ հաստատվել է, որ «Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոն հասարական կազմակերպության տնօրեն Վ.Հոկտանյանի՝ հաղորդմամբ հայտնած մտահոգությունը՝ ՀՀ Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձան հանդիսացող «Աֆրիկյանների բնակելի տան» ոչնչացման կամ վնասման վերաբերյալ հիմնավոր չէ, քանի որ նշված շինությունը ապամոնտաժվում է ՀՀ Կառավարության որոշման հիման վրա, «Հին Երևան» ծրագրի իրականացման համար նախատեսվող «Գլխավոր» պողոտայի Աբովյան-Բուզանդ-Արամի-Կողբացի փողոցների միջև ընկած տարածքում տեղափոխման համար հատկացված հողամասում հուշարձանի վերականգնման համար՝ ՀՀ և միջազգային օրենսդրությունների պահպանմամբ»։

Ահա այս հիմանավորումներն են դրված քրեական գործը մերժելու հիմքում: Մինչդեռ շենքի համար պայքարող քաղաքացիները Աֆրիկյանների ակումբի շենքի քանդման օրինականության հակափաստարկ էին բերում նույն միջազգային նորմը:

Նրանք պնդում էին, որ շենքի քանդմամբ ՀՀ կառավարությունը խախտում է 21.10.2008թ-ին ԱԺ-ի կողմից վավերացված Եվրոպայի ճարտարապետական ժառանգության պաշտպանության մասին կոնվենցիան (Գրանադա, 3.10.1985): Մասնավորապես, ըստ նրանց, խախտվում է կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածը, որի համաձայն. «Յուրաքանչյուր կողմ պարտավորվում է արգելել պահպանվող որևէ հուշարձանի ամբողջական կամ մասնակի տեղափոխումը, բացի այն դեպքի, երբ այդպիսի հուշարձանի նյութական պահպանությունը հրամայաբար պահանջում է այն տեղափոխել…»:

Ոստիկանություն և Գլխավոր դատախազություն դիմած «Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի փոխտնօրեն Սոնա Այվազյանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նախ նկատեց, որ իրենք դիմել էին մոտ մեկ ամիս առաջ, երբ շենքը դեռ քանդված չէր:

«Մենք անդրադարձել էինք այն բանին, որ շենքի քանդումն ընթացքի մեջ է, դա առաջին օրինախախտումն էր: Դիմումի երկրորդ հիմքն այն էր, որ նույն տեղափոխման վերաբերյալ որոշումը հակասում է միջազգային կոնվենցիային: Երկու օր առաջ են ինձ կանչել ոստիկանության քննչական բաժին՝ բացատրություն տալու: Շենքն արդեն քանդված էր, մենք նշեցինք, որ այն պատճառով, որ իրենք 10 օրվա ընթացքում, ինչպես որ կարգն է, չեն հարուցել քրեական գործ, նաև դա է նպաստել, որ շենքը քանդվի: Ասացին, որ կպատասխանեն, բայց մենք տեղյակ չէինք, որ մերժել են: Ձեզանից ենք իմանում, որ մերժել են քրեական գործի հարուցումը»- ասաց նա:

Ըստ Սոնա Այվազյանի, իրավապահ մարմիններն ու շենքի տեղափոխումն իրականացնողները այդ կոնվենցիան այնպես են մեկնաբանում, ինչպես իրենք են ցանկանում:

«Դրանում հստակ է գրված, որ հուշարձանը կարող է տեղափոխվել միայն եթե պահպանությունը հրամայաբար պահանջում է այն տեղափոխել: Ես չգիտեմ ինչպես են իրենք դա մեկնաբանել, որ համարել են, որ դա խախտում չի»,- հավելեց ԹԻՀԿ փոխտնօրենը:

Նա հակադարձեց, որ հուշարձանն ակնհայտորեն քանդվել է. «Նույնիսկ եթե իրենք ասում են, որ շենքն ամբողջովին ապամոնտաժվել է տեղափոխելու համար, այդ ապամոնտաժումը հակասել է ՀՀ օրենսդրությանը: Միայն այն հագամանքը, որ այնտեղ բուլդուզերով քանդում է տեղի ունեցել, քարերը չեն համարակալվել, պատշգամբը գոյություն չունի: Դա արդեն վկայում է, որ շենքը չի ապամոնտաժվել: Ապամոնտաժելուց յուրաքանչյուր դետալ պետք է ապամոնտաժել և հետագայում վերականգնվեր: Իսկ հիմա, եթե նույնիսկ վերականգնվի, աղճատված է վերականգնվելու»:

Նշենք, որ հանցագործության մասին հաղորդում Ոստիկանություն և Գլխավոր Դատախազություն ներկայացրել էր նաև Panorama.am-ը՝ ուշադրություն հրավիրելով նաև իրավապահ մարմինների աշխատակիցների անգործության վրա, երբ շենքը քանդվում էր առանց Մշակույթի նախարարություն փաստաթղթեր ներկայացնելու և սահմանված ընթացակարգի խախտմամբ:

Այնուամենայնիվ, իրավապահ մարմինները որևէ ապօրինություն չտեսան այս գործընթացում, իսկ շենքը քանդվեց մեծ տեխնիկայով, հիմա էլ տարածքը դատարկ է: Նկատենք նաև, որ երբ դեռ նոր էր համարակալվել շենքի ֆասադը, ակտիվիստները մի քանի շարք քարերի վրայից ջնջել էին թվերը, և ֆասադի մի զգալի մասն ապամոնտաժվեց առանց համարակալման:

Հիմա հարց է, թե ինչպես է վերականգնվելու շենքը: Իսկ ներսի հատվածն այդպես էլ չհամարակալվեց, կովշով հավասարեցրին հողին: Նկատենք նաև, որ պատասխանատուները պնդում էին, սեփական պատասխանատվությամբ հայտարարում, որ շենքը վերականգնելու են ոչ միայն դրսի հատվածից, այլև ներսի կառուցատարրերով՝ ամբողջությամբ:

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter: