Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռիգայում կայացած ԵՄ Արևելյան գործընկերության 4-րդ գագաթաժողովը Հայաստանի համար լավ հնարավորություն էր ևս մեկ անգամ բարձրաձայնելու հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների, Հայոց ցեղասպանության խնդրի մասին և յուրահատուկ աջակցություն ստանալու Եվրամիության անդամ երկրների կողմից: Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

«Արցախյան հակամարտության հետ կապված զարգացումներն այնպիսին եղան, որ Ադրբեջանը դուրս մնաց քննարկումներից՝ հերթական անգամ աշխարհին ցույց տալով իր ագրեսիվ քաղաքականության որոշակի դրվագներ՝ հրաժարվելով ստորագրել վերջնական հռչակագիրը: Որոշակի ճնշումներից հետո, իհարկե, ստորագրեց, բայց Եվրամիության և Ադրբեջանի միջև առաջացավ կոնֆլիտ, որը հետաքրքրի քննարկումների, զարգացումների տեղիք է տալիս»,- ասաց քաղաքագետը:

Ադրբեջանի դրսևորած վարքագծի մասին խոսելիս, քաղաքագետն ասաց, որ այսօր ամենաբարձր մակարդակով խոսվում է Ադրբեջանում մարդու իրավունքների խախտումների, ներքաղաքական զարգացումների մասին, նույնիսկ բարձրաստիճան պաշտոնյաները նշում են, որ անիմաստ է սպասել որևէ փոփոխություն այդ ոլորտներում:

«Ադրբեջանը այսօր իսկապես թիրախավորված է: Իհարկե, միայն այդ քննատությունները չէին պատճառը, որ Մամեդյարովը հրաժարվեց վերջին պահին ստորագրել հռչակագիրը: Այլ հանգամանքներ ևս կան: Առաջին՝ 2009-ից սկսած այս բանակցային մոդելը Ադրբեջանի համար այլևս անընդունելի է ու փորձում է տապալել գործընթացը, որտեղ հղում կա եռանախագահների հայտարարւթյուններին, փորձում են քաղաքական ազդեցությունը չեզոքացնել ու քաղաքական օրակարգից հանել։ Նրանք իսկապես հասկացան, որ բանակցային գործընթացը հօգուտ Ադրբեջանի չէ և չեն կարող որևէ հարց լուծել»,- ասաց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

Նա հիշեցրեց գագաթնաժողովի ընթացքում ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթի այն հատվածը, որտեղ ասում է. «Այո ՛, տարածքային ամբողջականությունը 21-րդ դարում պետք է հարգվի պետությունների կողմից, սակայն երբ այդ ամբողջականությունը դառնում է տվյալ հասարակության մի մասի ճակատագրի խեղման, նրա համար զարգացման ցանկացած հեռանկարի վախճան, որևէ մեկը չի կարող ստորադասել ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքը: Վերջին հաշվով, եթե խաղի միակ կանոնը լիներ տարածքային ամբողջականության սկզբունքը, ապա այսօր այս սեղանի շուրջ այսքան երկրների ներկայացուցիչներ չէին լինի, որովհետև պարզապես այդքան երկիր չէր լինի»:

Այսինքն, ըստ Հ. Մելիք-Շահնազարյանի, տարածքային ամբողջականությունը, եթե օգտագործվում է ազգերի ինքնորոշման դեմ, չի կարող պարտադիր սկզբունք լինել:

«Հռչակագրի երրորդ կետում նշված է, որ Վրաստանի և Ուկրաինայի դեպքերը ցույց տվեցին, որ 21-րդ դարում տարածքային ամբողջականության սկզբունքը ինքն իրեն ենթադրվող փաստ չէ: Այստեղ Ադրբեջանը տարածքային ամբողջականության սկզբունքի ստորադասման վտանգ է տեսել: Նրանք տեսան, որ ԵՄ-ի քննարկումների տրամաբանությունը տանում է նրան, որ տարածքային ամբողջականությանը չի կարող լինել այն հիմնական գործոնը, որի հիման վրա պետք է լուծվեն հակամարտությունները, պարտադրվում են նաև ազգերի ինքնորոշման սկզբունքը: Սա էլ էր այն խանգարող հանգամանքներից, ինչի պատճառով Ադրբեջանը չէր ցանկացել ստորագրել հռչակագիրը», ասաց քաղաքագետը:

Նախորդող հրապարակումներ՝
Ռիգայի հռչակագիր. «Ողջունում ենք ԵՄ և Հայաստանի միջև ձեռք բերված լիարժեք փոխըմբռնումը» (հատված) 
Սկանդալ Ռիգայի գագաթաժողովում` Ադրբեջանը հրաժարվել է ստորագրել համաձայնագիրը. Tert.am