«Այն ստեղծագործողն էր, որ միշտ շեշտում էր իր կապը Հայաստանի հետ»… Թեոդոր Աքսենտովիչ (լուսանկարներ)
Հայաստանը մեծ ներդրում է ունեցել լեհական գիտության և մշակույթի զարգացման գործում: Լեհաստանի հայկական համայնքն աշխարհին է տվել հիանալի բժիշկներ, ֆիզիկոսներ, մաթեմատիկոսներ, փիլիսոփաներ, երաժիշտներ, քանդակագործներ, գրողներ, գեղանկարիչներ: Նրանց թվում է նաև նկարիչ Թեոդոր Աքսենտովիչը:
Ինքնանկար
Թ. Աքսենտովիչը ծնվել է 1859 թվականին Բրաշի լեհական քաղաքում հայկական ընտանիքում: 1879-1882թթ. սովորել է Մյունխենի Գեղեցիկ արվեստների ակադեմիայում, այնուհետև՝ Փարիզում: 1897թ. հիմնել է կանանց կոնսերվատորիա: 1910թ. դարձել է Ակադեմիայի ռեկտոր, իսկ 1928թ. նա հանդիսանում է Zachеta ընկերության պատվավոր անդամը: Փարիզում Թ. Աքսետնովիչը համագործակցում է տարբեր ամսագրերի հետ և որպես պատվեր կատարում Տիցիանի և Բոտիչելիի հայտնի աշխատանքների կրկնօրինակները: Նա համարվում է իր ժամանակների լավագույն կրկնօրինակողը:
Ինքնանկար
Թեոդոր Աքսենտովիչի գեղանկարները դեռևս կենդանության օրոք են նրան համաշխարհային փառք բերում: Մասնագետների և քննադատների պնդմամբ, նա իրեն լավագույնս դրսևորել է որպես դիմանկարիչ և գուցուլների կյանքին անդրադարձած նկարիչ: Նրա ստեղծագործություններում շատ են նաև հայկական թեմատիկայով գործերը: Լեհաստանի նախագահ Բրոնիսլավ Կոմորովսկին 2011 թ. ՀՀ կատարած այցի ժամանակ ասել է. «Աքսենտովիչն այն ստեղծագործողն էր, որ միշտ շեշտում էր իր կապը Հայաստանի հետ»:
Ինքնանկար ծխամորճով
2010 թ . ՀՀ կենտրոնական բանկը շրջանառության մեջ է մտցրել արծաթե հուշադրամ` նվիրված Թեոդոր Աքսենտովիչին: Նա անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել աշխարհի տարբեր երկրներում: Աքսենտովիչը մահացել է 1938թ. օգոստոսի 26-ին Կրակովում:
ծ
Հայկական արվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:
Շարքի նախորդ հրապարակումները՝
Արա Սիմոնյանի աշխարհը (լուսանկարներ)
«Սիրում եմ խզբզել» … Արա Հայթայան (լուսանկարներ)
Լավագույն կին գեղանկարիչներից... Սաթենիկ Հովհաննիսյան (լուսնկարներ)
Հանգստության արվեստ... Աբել (լուսանկարներ)
Տրամադրություն թելադրող արվեստ… Հրաչ Ավագյան (լուսանկարներ)
«Ես նկարելիս աշխատում եմ ինքս ինձ չխանգարել»… Թաթոս (լուսանկարներ)
«Նկարչությունն Աստծո շնորհ է»…. Էդվարդ Վարդանյան (լուսանկարներ)
«Իսկական արվեստը բոլոր ժամանակների համար է»… Արմեն Վահրամյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)
«Անցել է հոգևոր ինքնամաքրման ճանապարհ». Կայծ Վանիկյան (լուսանկարներ)
«...Սերտ կապ կա Արարչի և քանդակագործի միջև»... Գետիկ Բաղդասարյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
Կրթվել է Արևմտյան արվեստի լավագույն ավանդույթներով… Դավիթ Միրզոյան (լուսանկարներ)
«Ես չեմ ընտրել իմ արվեստը, այն իմ արյան կանչով է»… Անուշ Եղիազարյան (լուսանկարներ)
«… Իմ նկարները ես եմ»… Հասմիկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
ՄԱԿ-ի կազմակերպված ցուցահանդեսում նրա կտավը լավագույնն է ճանաչվել... Վեսո (լուսանկարներ)
«Ես աշխատում եմ ինքնաբուխ» … Լիդա Տչակերյան (լուսանկարներ)
«...մահճակալի տակ նկարում էի»... Արևիկ Մկրտչյան (լուսանկարներ)
Տեսանելի և հոգևոր իրականությունների նվիրական միություն…Դավիթ Յան (լուսանկարներ)
«Ամեն օր սկսվում է իր գույնով»… Արմեն Խոջոյան (լուսանկարներ)
«Նրա բնանկարները հայկական են ու անսահման տպավորիչ»... Արթուր Մարտիրոսյան (լուսանկարներ)
Աղասի Թալալյանի աշխարհը (լուսանկարներ)
Հայկական ավանգարդի առաջին սերնդի ներկայացուցիչ… Նարեկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
«Նկարելուց հետո շատ դեպքերում զարմանք ես ապրում».. Վահան Ռումելյան (լուսանկարներ)
Շքեղ և գունեղ, հանդարտ և համեստ... Ավետիք Չիտչյան (լուսանկարներ)
«Մարդը մարդով է գեղեցիկ, խոսքը` խոսքով, գույնը` գույնով...»... Վարդան Գաբրիելյան (լուսանկարներ)
Աշխատում է իր իսկ ստեղծած տեխնիկայով… Սամ Գրիգորյան (լուսանկարներ)
Նկարիչ, արվեստաբան, մանկավարժ… Օննիկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
Լույս և գույն, պարփակված աշխարհներ ... Շոթա Ոսկանյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
Թեթև, պարզ, ծիծաղելի, երազկոտ… Պոնչի (լուսանկարներ)
Աշխատել է նաև Սերգեյ Փարաջանովի հետ… Կարեն Դավիդով (լուսանկարներ)
Անհանգիստ ու դինամիկ արվեստ... Մարիամ Հակոբյան (լուսանկարներ)
Բախում և հետևանքներ... Արշակ Նազարյան (լուսանկարներ)
Մոնումենտալ քանդակագործության լավագույն վարպետներից… Սուրեն Նազարյան (լուսանկարներ)
«Արվեստին լուրջ չեն վերաբերվում, բացիթողի վիճակ է»... Գարիկ Կարապետյան (լուսանկարներ)
Արթուր Փինաջյան... Անհայտության մեջ մնաց մինչև մահը(լուսանկարներ)
Մանկավարժ-նկարչուհի… Գայանե Միքայելյան (լուսանկարներ)
Դասական արվեստագետ… Գագիկ Ղազարյան (լուսանկարներ)
Աբստրակտ նկարիչ… Համլետ Հովսեփյան (լուսանկարներ)
Արդյո՞ք արվեստի գործը մեր արտացոլանքն է, թե՞մենք ենք նրա արտացոլանքը... Աշոտ Ավագյան (լուսանկարներ)
Պահի նկարչություն… Մարիամ Համբարյան (լուսանկարներ)
«Վրձինն ու նկարիչը հոգու թելադրանքով են գործում»… Սարգիս Գարուկյան (լուսանկարներ)
Սիրամարգե տիկինը... Սիրուն Երիցյան (լուսանկարներ)
Աբստրակտ նատուրալիզմի հիմնադիր… Արթուր Օշականցի (լուսանկարներ)
Ես երջանիկ եմ... Անատոլի Ավետյան (լուսանկարներ)
Գույնը կյանք է, գույներով եմ ես խոսում. Ալեքսանդր Սադոյան (լուսանկարներ)
Բանաստեղծական խոսքով սփոփել մարդկանց, գեղանկարչության միջոցով բարիացնել կյանքը... Արևշատ Ավագյան (լուսանկարներ)Պրոֆեսոր նկարիչ... Հրայր Գրիգորյան (լուսանկարներ)
Դոցենտ նկարիչ... Վարդգես Գուլիկյան (լուսանկարներ)
Չուբարյանի ու Արծրունյանի սանը... Խաչիկ Հարությունյան (լուսանկարներ)
Բազմաժանր աշխատանքների հեղինակ...Վիկտոր Գրիգորյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
«Նայելով նկարներին` ակամայից հիշում եմ Բակունցի խոսքերը»… Մելքոն Հովհաննիսյան (լուսանկարներ)
Բազմաժանր նկարիչ... Պետրոս Մալայան (լուսանկարներ)
«Ես ինձ հիմա որպես մարդ ու արվեստագետ, տնային կալանքի եմ դատապարտել»... Զուլում Գրիգորյան (լուսանկարներ)
Երգիծանկարչության հիմնադիրը Եգիպտոսում… Ալեքսանդր Սարուխան (լուսանկարներ)
Իրենից սփռում է բարություն, գեղեցիկն ընկալելու անհագ ցանկություն… Ստեփան Մինասյան (լուսանկարներ)
«Հայրենիքը երազ էր ինձի համար»... Գրիգոր Նորիկյան (լուսանկարներ)
Մայրություն, անմեղություն, բարություն, կարոտախտ... Բյուզանդ Կոճամանյան (լուսանկարներ)
Նկարիչ, քանդակագործ, կավագործ, դիզայներ և դասախոս… Լևոն Ժամկոչյան սանկարներ)
Այնթափ, Սիրիա, Փարիզ… Բյուզանդ Թոփալյան (լուսանկարներ)
Ռեալիստական բնանկարների, կենցաղային պատկերների վարպետ ... Մանուել Թոլեկյան (լուսանկարներ)
«Պոպուլիստ» սալոնի առաջին մրցանակակիր... Արմիս (լուսանկարներ)
Նուրբ զգացողություն և անմիջականություն... Հրանտ Ավագյան (լուսանկարներ)
Ինքնակրթությամբ հասել է բարձր վարպետության… Մելքոն Քեպապչյան (լուսանկարներ)
«Կարոտ» ֆիլմի Առաքելը՝ նույն ինքը... Ռաֆայել Աթոյան (լուսանկարներ)
Ճանաչված է նկարչության տեխնոլոգիայի գաղտնիքներին տիրապետող վարպետ… Գաբրիել Գյուրջյան (լուսանկարներ)
«Սպասում»… Ստեփան Թարյան (լուսանկարներ)
Պրոֆեսիոնալ զուսպ կատարում... Սարգիս Ալեքսանյան (լուսանկարներ)
Ի՞նչ է ուզում ինձանից վարպետը… Սուրեն Ստեփանյան (լուսանկարներ)
Թամանյանի ու Հալաբյան արվեստանոցներից մինչև Գեղարվեստաթատերական ինստիտուտ… Քնարիկ Վարդանյան (լուսանկարներ)
«Ժամանակակից արվեստը հեռացել է մարդուց»… Անատոլի Պապանյան (լուսնակրաներ)
Արևելահայկական բեմանկարչության հիմնադիրներից… Հովհաննես Քաթանյանց (լուսանկարներ)
Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ նկարչուհին... Գոհար Ֆերմանյան (լուսանկարներ)
Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ քանդակագործուհին… Այծեմիկ Ուրարտու (լուսանկարներ)
Նա աշխարհում ամենաշատ ցուցադրվող հայ նկարիչներից է... Վալմար (լուսանկարներ)
Իրականության հավաստի վերարտադրում… Հարություն Շամշինյան (լուսանկարներ)
Նաև՝ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից... Պարսամ Սիմոնյան (լուսանկարներ)
Նրա ներդրումը հայ գրքարվեստի և հաստոցային գրաֆիկայի մեջ կմնա հավերժ... Միհրան Սոսոյան (լուսանկարներ)
«Դու դա կարող ես, դրա վառ ապացույցն է քո ստեղծած «Սայաթ-Նովան»»... Հրաչյա Ռուխկյան (լուսանկարներ)
«Կանայք ինձ վստահում են, նրանք ինձ ամեն ինչ պատմում են»… Կառլոս Աբովյան (լուսանկարներ)
«Ռաֆֆիի ամենածայրահեղ աբստրակցիան անգամ ունի նախահիմքային գրգիռներ, ապրումներ, մտասևեռումներ»... Ռաֆֆի Ադալյան (լուսանկարներ)
«Ով չգիտի Պոդպոմոգովին, նա չգիտի Հայաստանը»... Վալենտին Պոդպոմոգով (լուսանկարներ)
«Ոտքս ու ձեռքս կոտրվեր, չգնայի Կանադա»… Մարտին Պետրոսյան (լուսանկարներ)
Նրան մեղադրել են այլամտածողության մեջ... Բագրատ Գրիգորյան (լուսանկարներ)
«...ծովային ինչ-որ բան կա նրա մեջ,…»... Ասատուր Պզտիկյան (լուսանկարներ)
«Կյանքը, ինչպես մարդու սրտի կարդիոգրաման, նույն ռիթմը չի ունենում »… Ռոբերտ Էլիբեկյան (լուսանկարներ)
«…միշտ էլ ըմբոստ եմ եղել»… Հենրի Էլիբեկյան (լուսանկարներ)
Գծանկարի, կոմպոզիցիոն պատկերի և դիմանկարի առաջատար ներկայացուցիչ… Վռամշապուհ Շաքարյան (լուսանկարներ)
«Ազգային մոդեռնի հիմնադիրներից»… Ռուբեն Ադալյան (լուսանկարներ)
«Տարվա եղանակներ» եռապատկերից հետո ստեղծագործական կյանքում բեկում տեղի ունեցավ… Հովհաննես Մինասյան (լուսանկարներ)
«Ես պարզապես չեմ կարող առանց վրձնի, առանց ներկապնակի, առանց ներկերի»... Գայանե Խաչատուրյան (լուսանկարներ)
Գեղանկարիչ և թատերական նկարիչ... Արմեն Չիլինգարյան (լուսանկարներ)
Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Հայաստանում և Թուրքիայում… Մանուկ Ղրդյան (լուսանկարներ)
«Արտակարգ հետաքրքիր ու բարի մարդ էր»... Հակոբ Անանիկյան (լուսանկարներ)
Ուրույն ձեռագիր և հայրենասիրական պաթոս… Մկրտիչ Սեդրակյան (լուսանկարներ)
Նրա ստեղծագործություններն ընդգրկել են «British and Continental Pictures» կատալոգում… Սիմոն Գալստյան (լուսանկարներ)
Հայ գեղանկարչության մեջ էքսպրեսիոնիզմի վառ ներկայացուցիչ… Բարդուղ Վարդանյան (լուսանկարներ)
Երևան քաղաքի կերպարի ինքնատիպ ու վառ նկարագրություն… Գրիգոր Աղասյան (լուսանկարներ)
Ակադեմիական ոճից մինչև ֆովիզմ… Աշոտ Զորյան (լուսանկարներ)
Զարդանկարային պատկերմամբ կտավներ և հագեցած ու գեղեցիկ ոճավորմամբ խեցեղեն… Ռուբեն Շահվերդյան (լուսանկարներ)
Աշխատել է գեղանկարչության բոլոր ժանրերում… Արամ Ղարիբյան (լուսանկարներ)
Մոնումենտալ և հաստոցային գեղանկարչություն… Հրաչյա Հակոբյան (լուսանկարներ)
Կոմպոզիցիաներ, բնանկարներ ու դիմանկարներ… Ցոլակ Ազիզյան (լուսանկարներ)
«…իմ նկարչությունը Մինասն էր հավանում»… Վարդիթեր Կարապետյան (լուսանկարներ)
«Ես մտածում էի, թե իմ պատմությունը միայն նկարներով պիտի կերտեմ, …»… Էդուարդ Արծրունյան (լուսանկարներ)
«Նա Հայաստանում Մեդեռն արվեստի առաջին դեմքն էր»… Երվանդ Լրահոս
Տեսանյութեր
Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
