Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սիրուն Երիցյանը (1951 թ. Լիբանան) 1973-1974 թվականներին Բեյրութի համալսարանի քոլեջում ուսուցանել է նորաձևություն: 1979-1981 թվականին Լոս Անջելեսի համալսարանում հաճախել է գեղարվեստի կուրսերի, այնուհետև 1985 թվականին Պարսոնսի արվեստի ինստիտուտում ստացել է բակալավրի աստիճան գեղարվեստի գծով: Սիրուն Երեցյանը զբաղվում է և նկարչությամբ, և քանդակագործությամբ:

Սիրուն Երիցյանի արվեստն առանձնահատուկ է իր հարուստ հայկական կոլորիտով, ինչպես նաև համաշխարհային նշանակության թեմաներով: Նա ներկայացրել է պատերազմի, ցեղասպանության, ինքնության և գոյության թեմաներ: Լինելով կին նկարիչ, ինչն արդեն հազվագյուտ երևույթ է հայկական համայնքում, նա նաև իր արվեստում անդրադարձել է հասարակության մեջ կանանց դերին: Հասուն տարիքում ապրելով պոստ-մոդեռնիստական քաղաք Լոս Անջելեսում, որտեղ նաև ստացել է մասնագիտական կրթություն, սկսել է անդրադառնալ տարբեր էթնիկական ծագումների և սոցիալական խավերի հետ կապված հարցերի, ինչն արտացոլվել է նրա արվեստում ֆիզիկական և թեմատիկ առումով:

«Տիկին Սիրունի, կամ Սիրամարգե տիկնոջ (ինչպես նա ավելի շատ հայտնի է արվեստի ասպարեզում իր պատկերած բազմահազար սիրամարգերի պատճառով) աշխատանքներին ծանոթացա իր տնօրինած Ռոսլին արվեստի սրահում, որն էլ, ինչպես արդեն հասկացաք, մանրանկարչության մեծ վարպետի պատվին է անվանված.

«Երբ ուսումնասիրեցի Թորոս Ռոսլինի արվեստը, խենթացա. ոչ մի համեմատություն հնարավոր չի գտնել ամբողջ աշխարհում»,- խոստովանում է տիկին Սիրունն ու պատմում, թե ինչպես տասնվեց տարի առաջ իր աշխատանքների տրցակը ձեռքին շրջում էր ամերիկյան արվեստասրահները և մերժվում` առանց իսկ այդ աշխատքները ցուցադրելու հնարավորության. Խանգարում էր մի պարզ հանգամանք` հայկական անուն-ազգանունը: Մի սրահում անգամ, չսպասելով իր հեռանալուն, տնօրենը աղբը նետեց նրա ստեղծագործությունները: Այդպես էլ Սիրուն Երեցյանը որոշեց բացել սեփական սրահը և ներկայացնել բոլոր հայ նկարիչներին, որոնք տասնվեց տարիների ընթացքում վաճառվել են և ճանաչում ձեռք բերել նաև այս փոքրիկ սրահի միջոցով: Այստեղ են նաև ստեղծվում Սիրամարգե տիկնոջ աշխատանքները:

Նրա Հայոց Այբուբենն իր տարբեր նկարազարդումներով դարձել է կենսաձև, ինչպես ինքն է ասում, ծխախոտի կախվածության պես մի բան. -«Անգամ ինքս ինձ վնաս եմ հասցրել, թևիս, պարանոցիս և ուսիս վնասվածքներ եմ ստացել: Եթե չզբաղվեմ այս գործով, կխենթանամ: Երբ ուսումնասիրեցի մեր մանրանկարչությունը, տեսա, որ բոլոր իզմերը` իմպրեսիոնիզմ, ռեալիզմ, կուբիզմ և այլ, բոլորը մեջն են: Եթե մեկն ուզի սովորել նկարել, հարկավոր չէ անգամ դպրոց գնալ, բականան է միայն մեր մանրանկարներն ուսումնասիրի»:

Տիկինը Սիրունը պատմությունն արդիականացնելու իր տարբերակն ունի. եթե տասներեք, տասնչորսերորդ դարերում եղունգի չափ մանրանկաչությունն էր միակ գոյություն ունեցողը, ապա նա այն խոշորացնում է և այսօրվա պահանջներին համապատասխան ներկայացնում աշխարհին` ցույց տալով մեր այբուբենի հզորությունը, աշխարհի այլ աբուբենների ստեղծման վրա ունեցած ազդեցություններն ու հավերժությունը: Հայը միակ ազգնն է, որ տառը հենց որպես պատկեր է ներկայացնում, ասենք սիրամարգե Բ, կամ օձաձև Ս, իսկ օրինակ անգլիացիները տառը գրում էին և միայն շուրջը կամ մեջը նկարում:

Տարիներ առաջ Ժան Պոլ Գեթթի թանգարանում Իսպահանի մանրանկաչության օրերի շրջանակում Սիրուն Երեցյանը նույնպես ներկայացրել է հայկական մանրանկաչության իր տարբերակը: «Երեք արվեստագետ կար` պարսիկ, հրեա և ես: Լոս Անջելես Թայմզ թերթը կարծիք էր հայտնել, թե ինչու է այս ցուցադրությունը կոչվում Իսպահանի մանրանկարչության ցուցադրություն, այն պետք է կոչվի հայկական: Բայց չէ որ հենց մենք էինք Իսպահանում այդ արվեստը զարգացնում: Մենք ընդհանրապես շատ լավ արվեստ ունենք, բայց ոչ մեկը չի գնում, չի վաճառում, չեն ներկայացնում աշխարհին: Ինչու է աշխարհը մեզ անտեսել» Ս.Ե.» (աղբյուրը՝ armenianusa.com):

Հայկական կեպարվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:

Շարքի նախորդ հրապարակումները՝

Աբստրակտ նատուրալիզմի հիմնադիր… Արթուր Օշականցի (լուսանկարներ)

Ես երջանիկ եմ... Անատոլի Ավետյան (լուսանկարներ)

Գույնը կյանք է, գույներով եմ ես խոսում. Ալեքսանդր Սադոյան (լուսանկարներ)

Բանաստեղծական խոսքով սփոփել մարդկանց, գեղանկարչության միջոցով բարիացնել կյանքը... Արևշատ Ավագյան (լուսանկարներ)

Պրոֆեսոր նկարիչ... Հրայր Գրիգորյան (լուսանկարներ)

Մանրանկարչության և արդի գեղանկարչության ավանդույթների միահյուսում... Արկո Բաղդասարյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)

Դոցենտ նկարիչ... Վարդգես Գուլիկյան (լուսանկարներ)

Չուբարյանի ու Արծրունյանի սանը... Խաչիկ Հարությունյան (լուսանկարներ)

Բազմաժանր աշխատանքների հեղինակ...Վիկտոր Գրիգորյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)

«Նայելով նկարներին` ակամայից հիշում եմ Բակունցի խոսքերը»… Մելքոն Հովհաննիսյան (լուսանկարներ)

Բազմաժանր նկարիչ... Պետրոս Մալայան (լուսանկարներ)

«Ես ինձ հիմա որպես մարդ ու արվեստագետ, տնային կալանքի եմ դատապարտել»... Զուլում Գրիգորյան (լուսանկարներ)

Երգիծանկարչության հիմնադիրը Եգիպտոսում… Ալեքսանդր Սարուխան (լուսանկարներ)

Իրենից սփռում է բարություն, գեղեցիկն ընկալելու անհագ ցանկություն… Ստեփան Մինասյան (լուսանկարներ)

«Հայրենիքը երազ էր ինձի համար»... Գրիգոր Նորիկյան (լուսանկարներ)

Մայրություն, անմեղություն, բարություն, կարոտախտ... Բյուզանդ Կոճամանյան (լուսանկարներ)

Իրապաշտական, սեզանական-կուբիստական պատկերային մտածողությունից մինչև սյուրռեալիզմ... Ռիշար Ժերանյան (լուսանկարներ)

Նկարիչ, քանդակագործ, կավագործ, դիզայներ և դասախոս… Լևոն Ժամկոչյան (լուսանկարներ)

Այնթափ, Սիրիա, Փարիզ… Բյուզանդ Թոփալյան (լուսանկարներ)

Ռեալիստական բնանկարների, կենցաղային պատկերների վարպետ ... Մանուել Թոլեկյան (լուսանկարներ)

«Պոպուլիստ» սալոնի առաջին մրցանակակիր... Արմիս (լուսանկարներ)