Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ռաֆայելը ծնունդով Գյումրիից է, հիմա ապրում է ԱՄՆ-ում: Նա իմ մտերիմ ընկերն է: Հիանալի անձնավորություն է, բարի, կամեցող: Նրա նկարները հիմնականում վերաբերում են հայրենիքին, հայրենի բնությանը, գյուղական կյանքին: Ռաֆայելը երբեք վատ բաների մասին չի խոսում, շատ կատակասեր է: Իսկ «Կարոտ» ֆիլմում նա այնպես է Առաքելի դերը խաղում, որ ուղղակի խոսքեր չեմ գտնում»,- ՀՀ վաստակավոր նկարիչ Ռաֆայել Աթոյանին այսպես է նկարագրում արվեստաբան Շահեն Խաչատրյանը:

Ռաֆայել Աթոյանը (1931 թ. Գյումրի) 60-ականների վառ ներկայացուցիչներից է: Ապրել և ստեղծագործել է այնպիսի արվեստագետների կողքին, ինչպիսիք են Մինասը, Հակոբ Հակոբյանը, Էլիբեկյան եղբայրները, Մարտին Պետրոսյանը, Էդուարդ Խարազյանը, Արա Շիրազը և ուրիշներ:

Ինչպես այդ ժամանակների բոլոր արվեստագետները, Ռաֆայել Աթոյանը ևս առանձնանում է իր ուրույն ձեռագրով ու մտածողությամբ: Եվ թերևս այդ առանձնահատկությունը նրա յուրօրինակ սերն է իր հայրենի բնօրրանի, քաղաքի, յուրօրինակ վերաբերմունքն իրեն շրջապատող աշխարհի նկատմամբ, որը լիարժեքորեն արտահայտվել է նրա ստեղծագործություններում:

«Որքան որ ինձ հիշում եմ` հատկապես մանկությունս, ամեն ինչ առնչվում է ինձ շրջապատող բնության հետ, այն տան ու գյուղի հետ, որտեղ ապրել եմ: Տղամարդիկ, կանայք, ծերունիներն ու երեխաները, կենդանիները, ծառերը` բոլորը նույն օդն են շնչում և միավորված են տիեզերական անքակտելի շղթայով: Եվ այդ շղթայում հակասություններ, վախեր չկան, այն կայուն է, հավերժական: Այսպիսին է իմ աշխարհայացքը, նույնիսկ այն դեպքում, երբ հաճախ կյանքն անտանելի է դառնում, ինչպես պատերազմի տարիներին էր: Այդ է պատճառը, որ ողջ իմ ստեղծագործական կյանքում աշխատել եմ մարդու և բնության միջև գոյություն ունեցող ներդաշնակությունը կտավին փոխանցել»,-ասում է նկարիչը:

Այժմ նա ապրում է ԱՄՆ-ում: Ռ. Աթոյանի նկարներում Հայաստանն է: Գեղանկարիչն ասում է, որ Հայաստանից բացի այլ թեմաներով չի ստեղծագործում, ինչ էլ նկարում է հայը և Հայաստանը աշխատանքների մեջ առկա են:

Ռաֆայել Աթոյանի արվեստը մի յուրատեսակ ձոներգ է` նվիրված հայրենի բնաշխարհին ու նրա մարդկանց: Գեղանկարչական թարմ ու ինքնատիպ լեզվով, երբեմն փոքր-ինչ ոճավորված ու ընդհանրացված գծերով, նկարիչը մարմնավորում է իր մանկության նվիրական հուշերում ապրող ու մշտապես իրեն ուղեկցող հայրենի քաղաքի կերպարը, որն ամբողջանում է թեմատիկ ու ժանրային նկարներում, բնապատկերներում ու նատյուրմորտներում:

Աբու-Լալա Մահարի

Աշնանային ծաղկեփունջ

Արևելյան հեքիաթ

Արևոտ առավոտ. Լենինական

Բնանկար

Խնոցի

Ծաղկավաճառը

Ծանր օրեր

Կեսօր. Ախուրյան

Կիրակի առավոտ

Նատյուրմորտ

Գառնիում

Ծառը կիրճում

Ձիթհան

Մասրենի

Մեր բակը

Սևան. Երեկո

Տեղերի վանքը

Տեսարան Տեգերից

Հայկական կեպարվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:

Շարքի նախորդ հրապարակումները՝

Ճանաչված է նկարչության տեխնոլոգիայի գաղտնիքներին տիրապետող վարպետ… Գաբրիել Գյուրջյան (լուսանկարներ)

«Իր բազմաբովանդակ գործունեությամբ անբաժան է հայ ժողովրդի և նրա մշակույթի պատմությունից» ... Արա Սարգսյան (լուսանկարներ)

«Սպասում»… Ստեփան Թարյան (լուսանկարներ)

Պրոֆեսիոնալ զուսպ կատարում... Սարգիս Ալեքսանյան (լուսանկարներ)

Ի՞նչ է ուզում ինձանից վարպետը… Սուրեն Ստեփանյան (լուսանկարներ)

Թամանյանի ու Հալաբյան արվեստանոցներից մինչև Գեղարվեստաթատերական ինստիտուտ… Քնարիկ Վարդանյան (լուսանկարներ)

«Ժամանակակից արվեստը հեռացել է մարդուց»… Անատոլի Պապանյան

Արևելահայկական բեմանկարչության հիմնադիրներից… Հովհաննես Քաթանյանց (լուսանկարներ)

Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ նկարչուհին... Գոհար Ֆերմանյան (լուսանկարներ)

Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ քանդակագործուհին… Այծեմիկ Ուրարտու (լուսանկարներ)

Նա աշխարհում ամենաշատ ցուցադրվող հայ նկարիչներից է... Վալմար (լուսանկարներ)

Իրականության հավաստի վերարտադրում… Հարություն Շամշինյան (լուսանկարներ)

Նաև՝ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից... Պարսամ Սիմոնյան (լուսանկարներ)

Նրա ներդրումը հայ գրքարվեստի և հաստոցային գրաֆիկայի մեջ կմնա հավերժ... Միհրան Սոսոյան (լուսանկարներ)

«Դու դա կարող ես, դրա վառ ապացույցն է քո ստեղծած «Սայաթ-Նովան»»... Հրաչյա Ռուխկյան (լուսանկարներ)

«Կանայք ինձ վստահում են, նրանք ինձ ամեն ինչ պատմում են»… Կառլոս Աբովյան (լուսանկարներ)

«Էությամբ արտիստ է, ուղն ու ծուծից արտիստականություն է ճառագում…»... Վարուժան Վարդանյան (լուսանկարներ)

«Ռաֆֆիի ամենածայրահեղ աբստրակցիան անգամ ունի նախահիմքային գրգիռներ, ապրումներ, մտասևեռումներ»... Ռաֆֆի Ադալյան (լուսանկարներ)

«Ով չգիտի Պոդպոմոգովին, նա չգիտի Հայաստանը»... Վալենտին Պոդպոմոգով (լուսանկարներ)

«Ոտքս ու ձեռքս կոտրվեր, չգնայի Կանադա»… Մարտին Պետրոսյան (լուսանկարներ)

Նրան մեղադրել են այլամտածողության մեջ... Բագրատ Գրիգորյան (լուսանկարներ)

«...ծովային ինչ-որ բան կա նրա մեջ,…»... Ասատուր Պզտիկյան (լուսանկարներ)

«Կյանքը, ինչպես մարդու սրտի կարդիոգրաման, նույն ռիթմը չի ունենում »… Ռոբերտ Էլիբեկյան (լուսանկարներ)

«…միշտ էլ ըմբոստ եմ եղել»… Հենրի Էլիբեկյան (լուսանկարներ)

Գծանկարի, կոմպոզիցիոն պատկերի և դիմանկարի առաջատար ներկայացուցիչ… Վռամշապուհ Շաքարյան (լուսանկարներ)

«Ազգային մոդեռնի հիմնադիրներից»… Ռուբեն Ադալյան (լուսանկարներ)

«Տարվա եղանակներ» եռապատկերից հետո ստեղծագործական կյանքում բեկում տեղի ունեցավ… Հովհաննես Մինասյան (լուսանկարներ)

«Ես պարզապես չեմ կարող առանց վրձնի, առանց ներկապնակի, առանց ներկերի»... Գայանե Խաչատուրյան (լուսանկարներ)

Գեղանկարիչ և թատերական նկարիչ... Արմեն Չիլինգարյան (լուսանկարներ)

Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Հայաստանում և Թուրքիայում… Մանուկ Ղրդյան (լուսանկարներ)

«Արտակարգ հետաքրքիր ու բարի մարդ էր»... Հակոբ Անանիկյան (լուսանկարներ)

Ուրույն ձեռագիր և հայրենասիրական պաթոս… Մկրտիչ Սեդրակյան (լուսանկարներ)

Նրա ստեղծագործություններն ընդգրկել են «British and Continental Pictures» կատալոգում… Սիմոն Գալստյան (լուսանկարներ)

Հայ գեղանկարչության մեջ էքսպրեսիոնիզմի վառ ներկայացուցիչ… Բարդուղ Վարդանյան (լուսանկարներ)

Երևան քաղաքի կերպարի ինքնատիպ ու վառ նկարագրություն… Գրիգոր Աղասյան (լուսանկարներ)

Ակադեմիական ոճից մինչև ֆովիզմ… Աշոտ Զորյան (լուսանկարներ)

Զարդանկարային պատկերմամբ կտավներ և հագեցած ու գեղեցիկ ոճավորմամբ խեցեղեն… Ռուբեն Շահվերդյան (լուսանկարներ)

Աշխատել է գեղանկարչության բոլոր ժանրերում… Արամ Ղարիբյան (լուսանկարներ)

Մոնումենտալ և հաստոցային գեղանկարչություն… Հրաչյա Հակոբյան (լուսանկարներ)

Կոմպոզիցիաներ, բնանկարներ ու դիմանկարներ… Ցոլակ Ազիզյան (լուսանկարներ)

«…իմ նկարչությունը Մինասն էր հավանում»… Վարդիթեր Կարապետյան (լուսանկարներ)

«Ես մտածում էի, թե իմ պատմությունը միայն նկարներով պիտի կերտեմ, …»… Էդուարդ Արծրունյան (լուսանկարներ)

«Նա Հայաստանում Մեդեռն արվեստի առաջին դեմքն էր»… Երվանդ Քոչար (լուսանկարներ)

Կ. Պոլիսից՝ Փարիզ... Կարապետ (Շարլ) Նշանյան (լուսանկարներ)

Ձգտել է ձևի և գույնի սինթեզին… Աշոտ Հովհաննիսյան (լուսանկարներ)

«Իսկական գեղանկարիչ էր»... Հմայակ Ավետիսյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)

Բեմանկարչություն, գեղանկարչություն, գրաֆիկա, հոդվածներ և պիեսներ... Գիգո Շարբաբչյան (լուսանկարներ)

«…հայրենիքի ժողովրդական արվեստի կրքոտ սիրահարը»… Հովհաննես (Վանիկ) Շարամբեյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)

Իր արվեստին և հասարակությանն ազնվորեն նվիրված նկարիչ… Վրթանես Ախիկյան (լուսանկարներ)

Նկարչի ստեղծագործությունները գրավում են ապրումների անկեղծությամբ, ժամանակի ճիշտ զգացողությամբ… Բաբկեն Քոլոզյան (լուսանկարներ)

«Գրքարվեստի հազվագյուտ վարպետ, հիանալի գեղանկարիչ ու գրաֆիկ»... Անդրանիկ Կիլիկյան (լուսանկարներ)

Պրոֆեսիոնալ ուրույն մոտեցում օֆորտի բնագավառում… Վլադիմիր Այվազյան (լուսանկարներ)

Նրա աշխատանքները նոր խոսք էին Հայաստանի բնանկարային գեղանկարչության մեջ… Խաչատուր Եսայան (լուսանկարներ)

«Հայերը հերոսաբար կռվել գիտեն»... Արտաշես Աբրահամյան (լուսանկարներ)

 «Գույների ասպետ»... Կարեն Սմբատյան (լուսանկարներ)

 «Նա ստեղծում է արվեստ»…Ալեքսանդր Գրիգորյան (լուսանկարներ)

«Հատուկ ուշադրության արժանի երևույթ»... Վրույր Գալստյան (լուսանկարներ)

Անմիջական, ուղղամիտ և ուղղախոս… Սեյրան Խաթլամաջյան (լուսանկարներ)

«Նա ոտաբոբիկ քայլեց Հայաստանով…»… Հենրիկ Սիրավյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)

Գրաֆիկական ինքնատիպ գործերի հեղինակ… Տաճատ Խաչվանքյան (լուսանկարներ)

«Ամենաբեղմնավոր ու թերևս ամենահավասարակշռված բեմանկարիչն է մեզանում»... Սերգեյ Արուտչյան (լուսանկարներ)

Խորհրդահայ բեմանկարչության հիմնադիրներից… Միքայել Արուտչյան (լուսանկարներ)

«Պոլիտբյուրոյի առաջին վրձինը»... Դմիտրի Նալբանդյանը (լուսանկարներ)

Պարզ կոմպոզիցիաներ, ճշգրիտ գծանկար... Դավիթ Օքրոյան (լուսանկարներ)

Հայաստան, աշխատավոր ու կենցաղ… Մհեր Աբեղյան (լուսանկարներ)

Հովհաննես Այվազովսկու հետքերով… Էմանուել (Մանուկ) Մահտեսյան (լուսանկարներ)

«…Մինասից առաջ Քամալյան է եղել, ու չենք իմացել»… Մկրտիչ Քամալյան (լուսանկարներ)

Քաղաքացիական շունչը, բանաստեղծական նուրբ ինտոնացիան... Սուրեն Սաֆարյան (լուսանկարներ)

Յուրօրինակ և ինքնատիպ դիմանկարներ... Ենովք Նազարյանց (լուսանկարներ)

«Նա կարողանում է զրուցել բնության հետ»… Հակոբ Հակոբյան (լուսանկարներ)

Հայության կյանքն ու կենցաղը` հյութեղ գույներով… Պոլ Կիրակոսյան (լուսանկարներ)

Սոցռեալիզմ… Սեդրակ Ռաշմաճյան (լուսանկարներ)

«Ջերմ, բարի անկեղծ...»... Հմայակ Արծաթպանյան (լուսանկարներ)

Հայրենիքն ու այն կառուցող մարդիկ… Երանուհի Ասլամազյան (լուսանկարներ)

«Ես իմ երկիրը տեսնում եմ... հնչեղ, լուսավոր, բերկրալի»… Մարիամ Ասլամազյան (լուսանկարներ)

«Խորհրդավոր մարդ, անսովոր խառնվածքով նկարիչ»… Ժիրայր Օրագյան (լուսանկարներ)

Ընտանիք, մայրություն, ոճրագործություն, եղեռն, պատերազմ… Խորեն Տեր-Հարության (լուսանկարներ)

Մայր ժողովրդի ողբերգությունը՝ ստեղծագործության հիմնական թեմա... Սարգիս Խաչատուրյան (լուսանկարներ)

Քնարական, պարզ և հուզական… Հմայակ Հակոբյանը (լուսանկարներ)

«Արուեստը … չի մեռնիր»… Զարեհ Մութաֆյան (լուսանկարներ)

Հմուտ փորագրություններ և անզուգական նկարազարդումներ… Տիգրան Փոլադ (լուսանկարներ)

Բնանկարներ՝ առանց մարդկային կերպարների... Հովհաննես Ալխազյան (լուսանկարներ)