«Նա կիսում է բարոկկոյի դիրքորոշումը»… Համբարձում Ղուկասյան (լուսանկարներ)
Համբարձում Ղուկասյանը (1953 թ. Լենինական) 1974 թ. ավարտել է Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան Գեղարվեստի ուսումնարանը գերազանցության դիպլոմով: 1980 թ. ավարտել է Երևանի Գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտը գերազանցության դիպլոմով` ստանալով գեղանկարիչ-մանկավարժի որակավորում:
1980-1988 թվականներին աշխատել է Գյումրու Մերկուրովի անվան գեղարվեստի դպրոցում որպես գեղանկարի ուսուցիչ:
1997 թ . Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայի Գյումրու մասնաճյուղի հիմնադրման օրվանից աշխատում է որպես տնօրեն: 2007 թ. ստացել է դոցենտի կոչում:
2006 թ. ստացել է «Մշակույթի բնագավառում ներդրած նշանակալի ավանդի և երկարամյա գիտամանկավարժական գործունեության համար» Հայաստանի Հանրապետության նախագահի շնորհակալագիր:
Համբարձում Ղուկասյանի ֆիգուրատիվ և ոչ ֆիգուրատիվ կտավները իր ծննդավայրի՝ հին Գյումրու նկատմամբ կարոտի արտահայտման դրսևորումներն են: Արվեստագետի ստեղծագործությունը չի սահմանափակվում մի ոճի և նկարելու միայն արվեստանոցային համակարգի սահմանններում: Հաճախ նույնիսկ մի կտավում երկու` իրարից էապես տարբեր ոճերի զուգակցում է առկա: Այսպես, հին` նախաերկրաշարժյան, Գյումրին պատկերելիս Ղուկասյանը նախապատվությունը տալիս է ռեալիստական ոճին, իսկ հետերկրաշարժյան դրությունը տեսանելի դարձնելու համար` բարոկկոյին, սիմվոլիզմին, մետաֆիզիկային, աբստրակցիոնիզմին: Այսպես, տարբեր միջոցներով նկարիչն իր ասելիքը իմաստալի է դարձնում:
Մինչերկրաշարժյան գործերում նկարիչը օրհնաբանում է կյանքը, իր սիրելի քաղաքը: Սրանցում պատկերված են գյումրեցու կենցաղից վերցված դրվագներ, որտեղ տեսնում ենք ժողովրդական տոնախմբության մասնակիցներին՝ զուռնա-դհոլչիներին, լարախաղացներին, զվարթ պատանիներին և պատկառելի տարիք ունեցող մարդկանց:
1988-ի աղետալի երկրաշարժը խոր հետք է թողել նկարչի ստեղծագործության վրա: Այսպես, փոխվում է Ղուկասյանի թե´ նկարելաոճը, թե´պատկերագրական համակարգը: Լեհ արվեստաբան Լեչոսլավ Լամենսկին նրա 1980-ականների վերջի և 1990-ականների սկզբի կտավները համարձակորեն բնորոշում է որպես հայկական «Նոր ֆովիզմ»` հաշվի առնելով դրանց հնչեղ, լոկալ գույները, գործի ստեղծման ինքնաբուխ եղանակը, էքսպրեսիվ վրձնահարվածները: Այս տարիներին ստեղծված երկերում գերիշխում է մետաֆիզիկական նկարչությանը բնորոշ գծերը` մետաֆորան և երազը: Նկարիչը ձգտում է գտնել կենդանի և անկենդան, անշունչ աշխարհների միջև առկա մետաֆիզիկան սահմանագիծը: Այս ամենը տեսանելի դարձնելու համար նկարիչը դիմում է «մետաֆիզիկական այբբուբենի» նշաններին` անմարդաբնակ շենքեր, ամայի փողոցներ, հրապարակներ, կամարակապ դարպասներ, պուրակներ, քարե ֆիգուրների վերածված երկրային կերպարներ, որոնք այնկողմնային կյանքի, երևույթների, անցողիկ աշխարհի ասպեկտներն են: Ըստ Լամենսկու` Ղուկասյանը խուսափել է հետերկրաշարժյան կյանքը տառացիորեն ներկայացնելուց: Մարդկանց փոխարեն այժմ տեսնում ենք 13-16-րդ դարերի հայ մանրանկարչության ներշնչանքով ստեղծված հրեշտակների, լուսապսակներ կրող սրբերին, քերովբեներին: Ի վերջո, Լամենսկին այսպիսի հարց է բարձրացնում` ինքն էլ պատասխանելով դրան. «Կարո՞ղ է արդյոք պատմական դարաշրջանների ավանդույթների ազդեցությունը արմատավորվել առավել հեռու կամ մոտ անցյալում…,այո’, կարող է ելակետ դառնալ նկարչի համար, եթե նա պահում է իր անհատական ձեռագիրը»:
Արվեստի քննադատ Հենրիխ Իգիթյանը այսպես է բնորոշում Ղուկասյանի հետերկրաշարժյան շրջանի ստեղծագործելու ոճը. «Նա կիսում է բարոկկոյի դիրքորոշումը, այն է` կյանքը դիտում է որպես մի թատրոն»: Արվեստագետը շարունակում է բարրոկոյի ֆորմալ գծերը իր «կապրիչոսյան» կերպարներում. ժեստերի, ռակուրսների միջոցով, որոնք ներգրավում են դիտողին նկարի տարածության մեջ: Պատահական չէ, որ Ղուկասյանը հետագայում «Զրույց Ռուբենսի հետ» կտավում, դարձյալ առաջնորդվելով տարաչափության կանոնով, մի կտավի մեջ պատկերում է և´ իր կնոջ հերոսուհուն ու ասպետին, և´ Ռուբենսի դիմանկարն ու «Ցամաքի և ջրի խորհուրդ»-ի կերպարներներին:
Այսպիսով, անցյալի և ներկայի միջև ստեղծված հակասության հիմնահարցերը, որոնք գեղանկարիչ Համբարձում Ղուկասյանը բարձրացնում է իր ստեղծագործության մեջ, խնդրահարույց են Նորը ստեղծելիս: Իսկ դրանց լուծումներ տալու համար մարդը պետք է պահպանի և փայփայի անհատականությունը (վերլուծությունը՝ ըստ hinunor.wordpress.com-ի):
Հ. Ղուկասյանն ունեցել է բազմաթիվ անհատական ցուցահանդեսներ Հայաստանում, Ֆրանսիայում, Հոլանդիայում, Լեհաստանի տարբեր քաղաքներում, Սիրիայում,Լիբանանում և այլն: Նկարչի աշխատանքները գտնվում են տարբեր մասնավոր հավաքածուներում, ինչպես նաև տարբեր պատկերասրահների մշտական ցուցադրություններում:
Սոնետ 2004
Սոնետ 2011
Սոնետ 1
Շ
Սոնետ 3
Սոնետ 4
Սոնետ 5
Սոնետ 6
Նկարաշար «Գյումրի», 2006
Պերֆորմանս
Նկարաշար «Գյումրի», 2004
Նկարաշար «Գյումրի», 2003
Նկարաշար «Գյումրի», 2008
Նկարաշար «Գյումրի», 2008
Հիշողություն 1
Հիշողություն 2
Հիշողություն 3
Հայկական արվեստ շարքը նպատակ ունի նորելու մեր հիշողությունն ու հարգանքը` հանդեպ հայ արվեստի վարպետների ու դասականների:
Շարքի նախորդ հրապարակումները՝
Լվովահայ նշանավոր գերդաստանի տաղանդավոր Սիմոն Բոգուշ (լուսանկարներ)
Հետմահու ընտրվել է Ռումինիայի Ակադեմիայի պատվավոր անդամ… Թեոդոր Աման (լուսանկարներ)
«Այն ստեղծագործողն էր, որ միշտ շեշտում էր իր կապը Հայաստանի հետ»… Թեոդոր Աքսենտովիչ (լուսանկարներ)
Արա Սիմոնյանի աշխարհը (լուսանկարներ)
«Սիրում եմ խզբզել» … Արա Հայթայան (լուսանկարներ)
Լավագույն կին գեղանկարիչներից... Սաթենիկ Հովհաննիսյան (լուսնկարներ)
Հանգստության արվեստ... Աբել (լուսանկարներ)
Տրամադրություն թելադրող արվեստ… Հրաչ Ավագյան (լուսանկարներ)
«Ես նկարելիս աշխատում եմ ինքս ինձ չխանգարել»… Թաթոս (լուսանկարներ)
«Նկարչությունն Աստծո շնորհ է»…. Էդվարդ Վարդանյան (լուսանկարներ)
«Իսկական արվեստը բոլոր ժամանակների համար է»… Արմեն Վահրամյան (տեսանյութ, լուսանկարներ)
«Անցել է հոգևոր ինքնամաքրման ճանապարհ». Կայծ Վանիկյան (լուսանկարներ)
«...Սերտ կապ կա Արարչի և քանդակագործի միջև»... Գետիկ Բաղդասարյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
Կրթվել է Արևմտյան արվեստի լավագույն ավանդույթներով… Դավիթ Միրզոյան (լուսանկարներ)
«Ես չեմ ընտրել իմ արվեստը, այն իմ արյան կանչով է»… Անուշ Եղիազարյան (լուսանկարներ)
«… Իմ նկարները ես եմ»… Հասմիկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
ՄԱԿ-ի կազմակերպված ցուցահանդեսում նրա կտավը լավագույնն է ճանաչվել... Վեսո (լուսանկարներ)
«Ես աշխատում եմ ինքնաբուխ» … Լիդա Տչակերյան (լուսանկարներ)
«...մահճակալի տակ նկարում էի»... Արևիկ Մկրտչյան (լուսանկարներ)
Տեսանելի և հոգևոր իրականությունների նվիրական միություն…Դավիթ Յան (լուսանկարներ)
«Ամեն օր սկսվում է իր գույնով»… Արմեն Խոջոյան (լուսանկարներ)
«Նրա բնանկարները հայկական են ու անսահման տպավորիչ»... Արթուր Մարտիրոսյան (լուսանկարներ)
Աղասի Թալալյանի աշխարհը (լուսանկարներ)
Հայկական ավանգարդի առաջին սերնդի ներկայացուցիչ… Նարեկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
«Նկարելուց հետո շատ դեպքերում զարմանք ես ապրում».. Վահան Ռումելյան (լուսանկարներ)
Շքեղ և գունեղ, հանդարտ և համեստ... Ավետիք Չիտչյան (լուսանկարներ)
«Մարդը մարդով է գեղեցիկ, խոսքը` խոսքով, գույնը` գույնով...»... Վարդան Գաբրիելյան (լուսանկարներ)
Աշխատում է իր իսկ ստեղծած տեխնիկայով… Սամ Գրիգորյան (լուսանկարներ)
Նկարիչ, արվեստաբան, մանկավարժ… Օննիկ Ավետիսյան (լուսանկարներ)
Լույս և գույն, պարփակված աշխարհներ ... Շոթա Ոսկանյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
Թեթև, պարզ, ծիծաղելի, երազկոտ… Պոնչի (լուսանկարներ)
Աշխատել է նաև Սերգեյ Փարաջանովի հետ… Կարեն Դավիդով (լուսանկարներ)
Անհանգիստ ու դինամիկ արվեստ... Մարիամ Հակոբյան (լուսանկարներ)
Բախում և հետևանքներ... Արշակ Նազարյան (լուսանկարներ)
Մոնումենտալ քանդակագործության լավագույն վարպետներից… Սուրեն Նազարյան (լուսանկարներ)
«Արվեստին լուրջ չեն վերաբերվում, բացիթողի վիճակ է»... Գարիկ Կարապետյան (լուսանկարներ)
Արթուր Փինաջյան... Անհայտության մեջ մնաց մինչև մահը(լուսանկարներ)
Մանկավարժ-նկարչուհի… Գայանե Միքայելյան (լուսանկարներ)
Դասական արվեստագետ… Գագիկ Ղազարյան (լուսանկարներ)
Աբստրակտ նկարիչ… Համլետ Հովսեփյան (լուսանկարներ)
Արդյո՞ք արվեստի գործը մեր արտացոլանքն է, թե՞մենք ենք նրա արտացոլանքը... Աշոտ Ավագյան (լուսանկարներ)
Պահի նկարչություն… Մարիամ Համբարյան (լուսանկարներ)
«Վրձինն ու նկարիչը հոգու թելադրանքով են գործում»… Սարգիս Գարուկյան (լուսանկարներ)
Սիրամարգե տիկինը... Սիրուն Երիցյան (լուսանկարներ)
Աբստրակտ նատուրալիզմի հիմնադիր… Արթուր Օշականցի (լուսանկարներ)
Ես երջանիկ եմ... Անատոլի Ավետյան (լուսանկարներ)
Գույնը կյանք է, գույներով եմ ես խոսում. Ալեքսանդր Սադոյան (լուսանկարներ)
Պրոֆեսոր նկարիչ... Հրայր Գրիգորյան (լուսանկարներ)
Դոցենտ նկարիչ... Վարդգես Գուլիկյան (լուսանկարներ)
Չուբարյանի ու Արծրունյանի սանը... Խաչիկ Հարությունյան (լուսանկարներ)
Բազմաժանր աշխատանքների հեղինակ...Վիկտոր Գրիգորյան (լուսանկարներ, տեսանյութ)
«Նայելով նկարներին` ակամայից հիշում եմ Բակունցի խոսքերը»… Մելքոն Հովհաննիսյան (լուսանկարներ)
Բազմաժանր նկարիչ... Պետրոս Մալայան (լուսանկարներ)
Երգիծանկարչության հիմնադիրը Եգիպտոսում… Ալեքսանդր Սարուխան (լուսանկարներ)
Իրենից սփռում է բարություն, գեղեցիկն ընկալելու անհագ ցանկություն… Ստեփան Մինասյան (լուսանկարներ)
«Հայրենիքը երազ էր ինձի համար»... Գրիգոր Նորիկյան (լուսանկարներ)
Մայրություն, անմեղություն, բարություն, կարոտախտ... Բյուզանդ Կոճամանյան (լուսանկարներ)
Նկարիչ, քանդակագործ, կավագործ, դիզայներ և դասախոս… Լևոն Ժամկոչյան սանկարներ)
Այնթափ, Սիրիա, Փարիզ… Բյուզանդ Թոփալյան (լուսանկարներ)
Ռեալիստական բնանկարների, կենցաղային պատկերների վարպետ ... Մանուել Թոլեկյան (լուսանկարներ)
«Պոպուլիստ» սալոնի առաջին մրցանակակիր... Արմիս (լուսանկարներ)
Նուրբ զգացողություն և անմիջականություն... Հրանտ Ավագյան (լուսանկարներ)
Ինքնակրթությամբ հասել է բարձր վարպետության… Մելքոն Քեպապչյան (լուսանկարներ)
«Կարոտ» ֆիլմի Առաքելը՝ նույն ինքը... Ռաֆայել Աթոյան (լուսանկարներ)
Ճանաչված է նկարչության տեխնոլոգիայի գաղտնիքներին տիրապետող վարպետ… Գաբրիել Գյուրջյան (լուսանկարներ)
«Սպասում»… Ստեփան Թարյան (լուսանկարներ)
Պրոֆեսիոնալ զուսպ կատարում... Սարգիս Ալեքսանյան (լուսանկարներ)
Ի՞նչ է ուզում ինձանից վարպետը… Սուրեն Ստեփանյան (լուսանկարներ)
«Ժամանակակից արվեստը հեռացել է մարդուց»… Անատոլի Պապանյան (լուսնակրաներ)
Արևելահայկական բեմանկարչության հիմնադիրներից… Հովհաննես Քաթանյանց (լուսանկարներ)
Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ նկարչուհին... Գոհար Ֆերմանյան (լուսանկարներ)
Մասնագիտական կրթություն ստացած առաջին հայ քանդակագործուհին… Այծեմիկ Ուրարտու (լուսանկարներ)
Նա աշխարհում ամենաշատ ցուցադրվող հայ նկարիչներից է... Վալմար (լուսանկարներ)
Իրականության հավաստի վերարտադրում… Հարություն Շամշինյան (լուսանկարներ)
Նաև՝ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից... Պարսամ Սիմոնյան (լուսանկարներ)
Նրա ներդրումը հայ գրքարվեստի և հաստոցային գրաֆիկայի մեջ կմնա հավերժ... Միհրան Սոսոյան (լուսանկարներ)
«Դու դա կարող ես, դրա վառ ապացույցն է քո ստեղծած «Սայաթ-Նովան»»... Հրաչյա Ռուխկյան (լուսանկարներ)
«Կանայք ինձ վստահում են, նրանք ինձ ամեն ինչ պատմում են»… Կառլոս Աբովյան (լուսանկարներ)
«Ով չգիտի Պոդպոմոգովին, նա չգիտի Հայաստանը»... Վալենտին Պոդպոմոգով (լուսանկարներ)
«Ոտքս ու ձեռքս կոտրվեր, չգնայի Կանադա»… Մարտին Պետրոսյան (լուսանկարներ)
Նրան մեղադրել են այլամտածողության մեջ... Բագրատ Գրիգորյան (լուսանկարներ)
«...ծովային ինչ-որ բան կա նրա մեջ,…»... Ասատուր Պզտիկյան (լուսանկարներ)
«Կյանքը, ինչպես մարդու սրտի կարդիոգրաման, նույն ռիթմը չի ունենում »… Ռոբերտ Էլիբեկյան (լուսանկարներ)
«…միշտ էլ ըմբոստ եմ եղել»… Հենրի Էլիբեկյան (լուսանկարներ)
Գծանկարի, կոմպոզիցիոն պատկերի և դիմանկարի առաջատար ներկայացուցիչ… Վռամշապուհ Շաքարյան (լուսանկարներ)
«Ազգային մոդեռնի հիմնադիրներից»… Ռուբեն Ադալյան (լուսանկարներ)
Գեղանկարիչ և թատերական նկարիչ... Արմեն Չիլինգարյան (լուսանկարներ)
Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Հայաստանում և Թուրքիայում… Մանուկ Ղրդյան (լուսանկարներ)
«Արտակարգ հետաքրքիր ու բարի մարդ էր»... Հակոբ Անանիկյան (լուսանկարներ)
Ուրույն ձեռագիր և հայրենասիրական պաթոս… Մկրտիչ Սեդրակյան (լուսանկարներ)